Hostname: page-component-848d4c4894-5nwft Total loading time: 0 Render date: 2024-06-02T16:47:56.264Z Has data issue: false hasContentIssue false

Reform Ideology in the Dialogi of Anselm of Havelberg

Published online by Cambridge University Press:  28 July 2009

Lawrence F. Barmann
Affiliation:
St. Mary's College

Extract

In his recent scholarly study Professor Gerhart Ladner has delineated the Christian idea of reform is it was expressed and acted upon in the Patristic Age. As a study of the mediaeval period readily indicates, the idea of reform, written of in diverse ways and manifested in a multitude of movements, was also of major significance for the earlier and high middle ages. The efforts of these pages will be directed toward an analysis and exposition of reform ideology in the thought of one very interesting and versatile man of the twelfth century—Anselm of Havelberg.

Type
Research Article
Copyright
Copyright © American Society of Church History 1961

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

1. Ladner, Gerhart B., The Idea of Reform: Its Impact on Christian Thought and Action in the Age of the Fathers, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1959.CrossRefGoogle Scholar

2. After distinguishing the idea of reform from cosmological, vitalistic, and millenarian ideas of renewal, Professor Ladner defines the idea of reform as “the idea of free, intentional and ever perfectible, multiple, prolonged and ever repeated efforts by man to reassert and augment values pre-existent in the spiritual-material compound of the world.” Cf. Ibid., p. 35.

3. Cf. Chenu, Marie-Dominique, O.P., La Théologie au Doiziéme Siècle, Paris: Librairie Philosophique J. Vrin, 1957.Google Scholar

4. Bayol, A., “Anselme,” Dictionnaire d'histoire at de Géographie Ecclésiastiques, III, Paris: Librairie Letouzey at Ané, 1924, col. 458Google Scholar. “On n'est pas fixé sur le lieu de son origine; certains en font un Lorrain, d'autres un Italien, d'autres enfin tin Rhénan.” Cf. also Petit, François, La Spiritualitê des Prémontrés aux XIIe et XlIIe Siécles, Paris: Librairie Philosophique J. Vrin, 1947, p. 56.Google Scholar “Sans doute était-il onginaire des bords du Rhin oil de Ia Basse-Lorraine ou le nom d'anselme, presque inconnu en Saxe, était alors tres porté.”

5. Bayol, op. cit., col. 458. Cf. also Berliére, U., “Anselme d'havelberg,” Dictionnaire de theologie catholique, I, Paris: Letouzey et Ané, 1909, col. 360.Google Scholar

9. Annales Magdeburgensis, edited by George Henry Pertz, Monumenta Germaniac Historica, Scriptorum, XVI, Leipzig: Verlag Karl W. Hiersemanu, 1925, p. 185.Google Scholar “Anno 1135 — Imperator commemorationem sancti Petri ad vincula. Nuenburch, et festivitatem sancti Laurentii et assumptionem sanctac Mariae in Merscburch celebrat. Illue confluebant cum primariis regni Bolizlavus atque Othelricus duces, et legati Grecorum imperatoris, honorifica secum munera ferentes, pacem ab imperatore et amiciciam ac auxiliurn contra Ruokerum tirannum poscentes, qui partem Romani imperii et eciam terram Grecorum nimis vexaverat. Quibus decenter remuneratis, cum suis legatis Havelbergensi episcopo Anshelmo et ceteris eis remisit in propria.”

10. Episcopi, Anselmi Havelbergonsis, Dialogi, II, 1Google Scholar, edited by Migne, J. P., Patrologiae Latinae cursus completus, 188, Paris: Apud Garnier Fratres, editores, 1890, col 1163Google Scholar. “Igitur cum cssem constitutus in urbe regia, et crebro varias a Graecis quaestionos susciperem, at itidem alias illis proponerem, placuit imperatori piissimo Kalojoanni, placuit etiam patriarchiae civitatis N. viro religioso, ut publicus conventus fieret; et statuta est dies, ut in audieutia omnium ea sonarent, quae hine et inde dicerentur. Convenientibus itaque quamplurimis sapientibus in vico qui dicitur Pisanorum, juxta ecclesiarn Agie Irene, quae lingua Latina Sanctac Pacis nuncupatur, mense Apri1, die decimo, si tamen bene memor sum, positisque silentiarils, sicut ibi nios est, et datis arbitnis, at sedentibus notariis, qui mania quac him inde dicerentur, fideliter exciperent et seripto commendarent, universa multitudo, guae ad audienidum avida convenerat, conticuit.”

11. The edition of the Diaiogi used through out this paper is that edited by Migne, J. P. in Patrologiae Latinae cursus completus, 188, Paris: Apud Garnier Fratres, Editores, 1890.Google Scholar

12. Annales Magdeburgenis, op. cit., p. 186.

13. A. Bayol, op. cit., col. 458.

14. Annales Magdeburgensis, op. cit., p. 188.

15. Ottone episeopo et Ragewino praeposito Frisingensibus, Gesta Friderici I imperatoris, II, 11, edited by Roger, Wilmans, Monument Germaniae Historica, Scriptorum, XX, Leipzig: Verlag Karl W. Hiersemann, 1925.Google Scholar

16. This second debate is thought to have taken place on the second and third of October in th year 1154. Cf. Dvornik, Francis, The Photian, Schism, Cambridge: The University Press, 1948, p. 397.Google Scholar

17. Ottonis episcopi et Ragewini praepositi Frisingensium, op. cit., II, 27.

18. Vincentii Pragensis, Annales, edited by Wattenbach, W., Monumenta Germaniae Historica, Scriptorum, XVII, Leipzig:Verlag Karl W. Hiersemann, 1925.Google Scholar “Surgens autern Anshalmus Ravennatensis ecclesiae archiepiseopus contra ho respondit: Non est, inquiens, vobis nota astutia Medioksnensum; dalcia quidein vobis verb a et humilia offerunt, sed astutam vulpem sub pectore servant. Mens-ura qua alits mend sent, remetiatur eis; ecciesias Dei, civitates liberas imperatoris destruzerunt; destruantur et ipsi; nullam in eis misericordiam fecerunt, ncc earn consequantur. Hace domnus imperator cum suis audiens principibus, ejus acquievit consillo, et per suae abjectionern cerothecae ex more antiquorum imperatorum eos publice in suum bannum mittit, per hoc ostendens esse manifestos hostes imperii.”

19. Ibid., p. 674. Ansalinus Ravennatensis ecclesiae archiepiscopus interea moritur. Per omnes exereitus sonat, quod Deus ideo eum percusserit, quod Mediolanum obsidere imperatori dederat eonsilium.”

20. Anselmi Havelbergensis episcopi, op. cit., cols. 1139–1140.

21. Ibid., col. 1142.

22. Ibid., col. 1141.

23. Cf., for example, Vita Norberti Archiepiscopi Magdeburgensis, edited by Roger, Wilmans, Monumenta Germaniae Historica, Scriptorum, XII, Leipzig: Verlag Karl V. Hiersemann, 1925, p. 695.Google Scholar Abelard also considered himselt as much a victim of Norbert's zeal as of St. Bernard's. Abaelardi, Petri, Historia Calamitatum (Ep. I), edited by Migne, J. P., Patrologiae Latinae cursus completus, 178, Col. 163–164, Paris, 1885.Google Scholar

24. Anselmi Havelbergensis episcopi, op. cit., col. 1194.

25. Ibid., col. 1195.

26. Ibid., “Quid ergo? disputabimus de verbis nune hoc, nune illud significan tibus? Decetne nos sequi litteras, seu syllabas, seu dictiones, relieta rerum veritate? Magis antem relinquamus hoc pueris in grammatica et dialectica ludentibus; et vero nos magis sententiam investigare, quam verbis inhaerere oportet.”

27. Ibid.

28. Ibid., col. 1198. “Tu autem corn sis litterator Evangelii, et (ut) superius asseruisti, dicas quod fides a Domino Jesu in Evangelio statuta sufficiat credenti ad salutem, quam qui vel augeat, vel miriunt, in utroque praevaricatorem evangelicae fidei se constituat, et nolis vel unum iota, vel unum apicem addere, vel demere, vel etiam mutare, ant sensum evangelicae Scripturae aliis verbis eundem sensum significationibus exponere: dic mihi quomodo unquam potuit tibi persuaderi, ut reciperes Nicaenum, seu aliquod aliud concilium, cum in omnibus fere generalibus conciliis tam multa Christianae fidei necessaria statuta sint, quac in Evangelio minime reperiuntur?”

29. Ibid.

30. Ibid.

31. Ibid., col. 1200. “Verumtamen jam amplius non ita restringas fidem Evangelii, ut symbolurn Nicaeni concilii tibi videatur esse superfluum, vel etiam alia orthodoxorurn Patrum concilia, quibus praesedit anctor Spiritus sanctus, quem tu paulo ante vocasti Pantoscopum, id est omnium episcopum; in quibus conciliis fides catholica adeo roborata et confirmata est ut, Si illa concilia celebrata non fuissent, ipsa fides quam teuemns, et qua unsitatem in trinitate, et Trinitatem in unitate confitemur et credimus, aut hodie nulla asset; aut si esset, innumeris haeresibus subjecta laboraret et fluetuaret.”

32. Ibid., cols. 1200–1201.

33. Ibid., col. 1202.

34. Ibid., col. 1141.

35. Ibid., col. 1143.

36. Ibid., cols. 1143–1144. “Ut igitur hujuscemodi inquisitores jam amplius non mirentur do ea quae in Ecclesia Dei est, varietate, et ut eorum molestae et importunae quaestiones jam amplius loum non habeant; denique ut et ipsi deposito scandalo et mendacio, et cognita vera religionis via, jam amplius propter varietatem oberrare non valcant: sed cum vere religiosis vere religiosi inveniantur, et intra nobiscum, non foris contra nos sint, videamus, et cos ad videndum nobiseum invitemus, quid secundum fidem catholicam, seu secundurn sacram Seripturam super hoc faciendum et tenendum sit, videlicet quomodo Ecclesia Del sit una in se et secundnm se, et quomodo sit multiformis secundum filios suos, quos diversis modis et diversis legibus et institutis informavit et informat, a sanguine Abel justi usque ad novissimum electum.”

37. Ibid., col 1144.

38. Ibid.

39. Ibid., “Siquidem Abel, cum esset pastor ovium, fide obtulit Deo de primogenitis gregis sui et adipibus eorum. Et hoc fecit primus in fide, nullo divino mandato specialiter jussus, nee lege adhue seripta doetus, sed sola lege naturae instruetus, quae Creatorem a ereatura honorandum suadebat;…”

40. Ibid., cols. 1144–1145.

41. Ibid., col. 1145.

42. Ibid.

43. Ibid.

44. Ibid.

45. Ibid., col 1146.

46. Ibid.

47. Ibid., cols. 1146–1147. “Et licet plerique illoruin lion tantam notitiam fidel, hahereut, ut per singulos artieulos fidel omnia sacramenta Christi et Eeclesiae at plenum cognoseerelit, et mysterium inearnationis, nativitatis, passionis, resurreetionis, aseensionis, revelata facie, viderent, tamen firmissime credendum est eos tanquam a longe aspicientes, et Christum venturum salutantes, et gratiam optatae repromissionis exspectantes, esse de unitate Eeelesiae catholicae, et pertinere ad civitatem sanctam novam Jerasalem descendentem de coelo, a Deo paratam tanquam sponsam ornatam viro suo (Apoc., XXI, 2).”

48. Ibid., col. 1147.

49. Ibid., col. 1149.

50. Ibid., cols. 1147–1148. “Quid enim? Vetus Testamentum praedieavit manifeste Deum Patrem, Filium autemnon adeo manifeste, sed obscure. Novum Testamentum manifestavit Deum Fihum, sed submonstmavit et subinnuit Deitatem Spiritus saueti. Praedieatur postea Spiritus sanetus, apertiorern nobis tribuens suae Deitatis manifesta tionem: non enim eonveniens emat, non dum confessa Paths Deitate Fihium manifeate praedicari, neque Fihii adhuc on auseepta Deitate, Spiritua saneti Deitatem nobis praedieari, et quemadmodum eibo gmavari super virtutem, et supra modum onerari mentes humanas, terrana in liabitatione obtusas, et mole peccatorum depressas.”

51. Ibid., col. 1148.

52. Ibid., “Proinde ab adventu Christi usque ad them judicii, quae sexta aetas distinguitur. Et in qua nun eademque Ecclesia, praesente jam Filio Dei, innovatur, noquaquam unus aut uniformis, sed, multi et multiformes status in veniuntur.”

53. Ibid.

54. Ibid., col. 1149.

55. Ibid., “Lax Christiana doetrinis et seriptis instaumatur, fides quae vocatur entholica, in universo mundo aanuntiatus; et saneta Eeelesia pertransiens per diversos status sibi invieem paulatim succedentes, usque in hodiernum diem, sicut juventus aquilae renovatur at semper renovabitur, salvo semper sanetae Trinitatis fidei fundamento, praeter quod nemo aliud deineeps ponere potest, quamvis in superaedificatione diversa plerumque diversarum religionum struetura crescat in templwn sanctum Domino.”

56. Ibid.

57. Ibid., “Equus albus primus est status Ecelesiae, candore miraculorum nitidus et pulcherrimus, quem omnes in illa novitate mirabuntur et magnificabant.”

58. Ibid.

59. Ibid., cols. 1149–1150.

60. Ibid., col. 1150.

61. Ibid., cols. 1150–1151.

62. Ibid., col. 1151.

63. Ibid., col. 1152. “Ipsa vero fides orthodoxa post tot impulsiones adeo est roborata, et fundata, et sohidata, ut jam aniphius, Domino favente, semper inconvulsa, semper inconeussa jure permanere debeat, tota integra, ut nihil sit addendum; et tota inviolata, ut nihil sit auferendum.”

64. Ibid.

65. Ibid., cols. 1152–1153.

66. Ibid., col. 1154.

67. Ibid.

68. Ibid., cols. 1154–1155.

69. Ibid., col. 1155. “Surrexit in eadem professione, et in apostolicae vitae imitatione quidnm presbyter religiosus, nomine Norhertus, tempore papae Gelasii, qui propter suam rehigionem, et multas enormitates et schismata quae tune fiebant in Occidcutali Ecclesiā, a Romano pontifice Gelasio litteras et auctoritatem praedieandi accepit. Iste, suis temporibus in religione clarissimus et famosissimus, diversas provincias praedicando peragravit, non parvam tumbam religiosorum collegit, multas congregationes inatituit, at eas ad perfectionem apostolicae vitae verbo et exemplo infommavit. Qui etiam tan tam gratiam habuit coram Deo et hominibus, ut vera beatos se dicerent, qui illi adhaerere possent. Postea in Magdeburgensi Ecclesia archiepiscopus factus eat, eujus corpus sanctum et venerabile requieseit in ecclesia Beatae Mariae in sua metropohi, ubi ipsc fratres suae religionis ordinaverat. Igitur religio per eum renovata maxima coepit habere incrementa, et ubique terrarum diffusa est, adeo ut nulla fere provincia sit in partibus Occidentis, ubi ejusdem religionis congragationes non inveniantur: Francia, Germania, Burgundia, Aquitania, citerior Hispania, Britannia minor, Anglia, Dacia, Saxonia, Leutitia, Polonia, Moravia, Bawaria, Suevia, Pannonia, quae et Hungria, Longobardia, Liguria, Etnuria, quae est Thuseia. Omnes, inquam, hae provinciae habent congregationes praefatac religionis, quorum etiam exempliset orationibus confidunt incessanter adjuvari. Extendit etiam palmites haec eadem sancta societas in partes Orientis: nam in Bethlehem una, et in loco quem vocant S. Habacue, alia congregatio est.”

70. Ibid.

71. Ibid., col. 1156. “… inter quos nostris temporibus apparuit quidam abbas, in loco qui dicitur Claravallis, nomine Bernardus, vir religiosissimus, virtute iniraculorum insignis, ab Occidente usque in Oriontem pro sui sanetitate famosissimus; quem venerabilis papa Eugenius, quondam sui monasterii monachus, in conciliis multorum episcoporum condigna reverentia plerumque honoravit.”

72. Ibid.

73. Ibid., col. 1157.

74. Ibid., “Et fit mira Dei dispensatione, quod a generatione in geueratiouem succreseente semper nova religione, renovatur ut aquilae juventus Ecclesiae, quo et sublimius in contemplatione volare queat, et substilius quas, irreverberatis oculis radios veri soils contueri valent.”

75. Ibid., “Proinde putasne fieri posse, ut in tauta turba bonorum nullum inveniatur scandalum in falsis fratribus? ”

76. Ibid.

77. Anselmi Havelbergensis episcopi, op. cit., col. 1158.

78. Ibid.

79. Ibid., “In allis enim persecutionum temporibus, licet contra Christianum nomen multa genera tormentorum pararentur, tamen fides recta et iudubitata tenebatur; hic vero et tormenta proponuntur, et fides falsa sub nomine Christi persuadetur.”

80. Ibid., “Stellae coeli, id eat saucti qui in firmamento Ecclesiae tanquam dotores lucere videbantur, sub illa validissima persecutione recedentes a fide in terram cadent, quia terrenis deleetationibus inhaerebunt, et ex ipso amore terreno ad iniquitatem ruent.”

81. Ibid., col. 1159.

82. Ibid.

83. Ibid., cols. 1159–1160.

84. Ibid., col. 1159. “… omnium figurarum et sacramentorum quac ab initio saeculi in diversis temporibus fuerunt, veritas revelabitur, et universa per ipsum et cum ipso consummabuntur.”

85. Ibid., col. 1160. “Itaque nemo miretur, neque causetur Ecclesiam Dei ab invariabili Deo varlis legibus et observationibus ante legem et sub lege, et sub gratia distinctam, quia oportebat ut secundum processum temporum crescerent signa spiritualium gratiarum, quae magis ac magis ipsam venitatem declaruut, ut sic cum affectu salutis increinentum acciperet de tempore in tempus cognitio veritatis: et ita primo qiuidem bona, deinde melior, et ultimum vero optima proposita sunt.”

86. Ibid.

87. Anselmi Havelbergensis episeopi, Epistola Apologetica pro Ordine Canonicorum Regularium, edited by Migne, J. P.. Patrologiae Latinae cursus completus, 188, Paris: Apud Garnier Fratres, Editores, 1890, cols. 11191140.Google Scholar

88. Ibid., cols. 1122–1123. “Causaris etiam hoc nomen regularis canonicus, et dicis illud esse novum, et ideo contemptibile, quasi necessaria sit illa consequeutia, si novum, tunc contemptibile; quod quidem contemptibile argumentum quam sit contenaptibile, nulli, qui syllogistice loqui noverit, est ineognitum; equidens omne quod antiquitatem vel vetustatem suscepit, aliquando novum fuisse certissime constat, ideoque non quia novum est ant novum fauit, aliquid plus minusve est contemptihile; nec quia vetus est aut vetus erit, aliquid plus minusve est aceeptibile: sed sive vetus sive novum sit aliquid, si tamen bonuin est et utile, jure omnibus bonis debet esse acceptibile. Sunt enim antiqua bona, sunt et nova bona, et sunt antiqua mala, et sunt nova mala: et certe, sicut autiquitas vel novitas malorum uullam eis affert auctoritatem, ita niluilominus nulla antiquitas vel novitas bonorum suam eis aufert dignitatem.”